Zbiorniki Pogoria w Dąbrowie Górniczej

Pogorie (Pojezierze Dąbrowskie) – zespół zbiorników wodnych w Dąbrowie Górniczej, będących zalanymi wyrobiskami piasku podsadzkowego wydobywanego niegdyś dla okolicznych kopalń węgla. Dziś część z nich, z racji wyjątkowych walorów przyrodniczych, uzyskała status obszarów chronionego krajobrazu.

Pogoria I, pow. 75 ha, powstała w 1943 r. Jest otoczona lasami oraz zbudowanymi niegdyś ośrodkami wypoczynkowymi, dziś najczęściej przerobionymi na pensjonaty, hotele i kluby. Na Pogorii I wciąż jeszcze koncentruje się główne życie żeglarskie regionu. Działają tu 4 kluby żeglarskie: KSW Hutnik, KSW Fregata, PTTK TKŻ Tramp i KW LOK Zefir.

Pogoria II, pow. ok. 25 ha, obszar wyrobiska popiaskowego przed zalaniem został częściowo zasypany żyzną ziemią z nadkładu, przywożonego z odkrywkowej kopalni węgla Brzozowica. Dzięki temu jezioro jest otoczone wyjątkowo bujną roślinnością, ale jest i płytkie – maksymalne głębokości nie przekraczają 2,5 m. Od 2002 roku jezioro wraz z otoczeniem stanowi użytek ekologiczny „Pogoria II” o powierzchni 40 ha. Na zbiorniku od lat obowiązuje zakaz kąpieli i pływania środkami pływającymi, jest natomiast dozwolone wędkowanie.

Pogoria III, pow. 205 ha (~2 km²), do niedawna największy z zalanych zbiorników, jednakże ze skromnym zapleczem rekreacyjnym. Stanowi rezerwowe ujęcie wody dla Huty Katowice. Jest to prawdziwa oaza windsurfingowców całego regionu, od lat służy również żeglarzom. Jezioro posiada bardzo czystą wodę, filtrowaną przede wszystkim przez bardzo liczne małże – racicznice zmienne. Przejrzystości wód sprzyja też fakt położenia wśród przepuszczalnych piasków polodowcowych oraz braku poważniejszych źródeł zanieczyszczeń. Jest ważnym miejscem na nurkowej mapie Polski, od lat jest w planach utworzenie tu bazy nurkowej. Na jeziorze działa Jacht Klub Pogoria 3. W południowo-zachodniej części wypożyczalnia sprzętu wodnego, rozległa plaża miejska z boiskiem do siatkówki plażowej, strzeżone kąpielisko, a także liczne punkty małej gastronomii. Jezioro w całości objęte strefą ciszy, otoczone ścieżkami rowerowymi.

Pogoria IV, pow ok. 560 ha, dł. ok. 8 km, szer. ok. 3 km, pojemność ok. 52 mln. m³, oficjalnie nazywana Zbiornikiem Kuźnica Warężyńska, najmłodszy i największy akwen Pojezierza Dąbrowskiego. Akwen ma spełniać rolę przeciwpowodziową i przechwytywać ewentualną falę wezbraniową Czarnej Przemszy, która jednakże poza wysokimi stanami całkowicie omija zbiornik płynąc korytem na zachód od jeziora. Zabronione jest na nim używanie łodzi o napędzie silnikowym i kąpiel ze względu na liczne podwodne przeszkody i nierówne dno. Dozwolone wędkowanie oraz żeglarstwo i windsurfing.

Odległość od SSM ~ 17 km

Fot.: Marcin Wróblewski